Thursday, November 25, 2010

असावा सुंदर चॉकलेटचा मनोरा...


दिल्ली गुरगाव येथील अ‍ॅम्बीयन्स मॉल लोकांनी खचाखच भरला होता. सर्वजण त्या सुवर्णक्षणाची आतुरतेने वाट बघत होते. मॉलच्या दुसऱ्या तिसऱ्या मजल्यावरील सर्व पायऱ्यांवर लोकांनी मोक्याच्या जागा पटकावल्या होत्या. त्याला निमित्तही तसेच होते. कितीही मोठे असले तरी हाताच्या मुठीत मावणारे चॉकलेट आज मिठी मारूनसुद्धा पकडता येणार नाही अशी परिस्थिती होती. मास्टरशेफच्या टायटल ट्रॅकवर सर्वाचेच पाय थिरकत असताना लिम्का बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्ड्सच्या अधिकृत चमूने हा चॉकलेट एक्लेअर हा भारतातील सर्वात उंच म्हणजेच २६.८ फूट आहे असे जाहीर करताच मॉलमध्ये एकच जल्लोष झाला. जवळपास ५०० हून अधिक लोकांच्या साक्षीने भारतातील सर्वात उंच चॉकलेट एक्लेअर पिरॅमिड म्हणून यावर शिक्कामोर्तब झाले. स्टार प्लस वाहिनीवरील अमूल पुरस्कृत ‘मास्टरशेफ इंडिया’ या कार्यक्रमातील अंतिम १२ स्पर्धक आणि दी लीला केम्पन्स्की (दिल्ली) च्या स्वयंपाकघरातील कुशल बल्लवाचार्य अर्थात शेफ यांच्या चमूने ७२ तासांच्या प्रयत्नातून लिम्का बुक ऑफ वर्ल्ड रेकॉर्ड्समध्ये नाव नोंदवून विक्रम केला. 
एक हजार लिटर दूध, ८०० किलो पीठ, वीस हजार अंडी, ५०० किलो अमूलचे लोणी, ४५० किलो चॉकलेट, १६ हजार चॉकलेट फिल्ड एक्लेअर्स वापरून हे पिरॅमिड तयार केले होते. तीन वेगवेगळ्या थरांमध्ये तयार केलेले भाग एकत्रित करून मग ते सुरक्षितरीत्या एकमेकांवर रचण्यात आले. त्यानंतर रोलर ब्रशच्या साहाय्याने पिरॅमिडचा आकार देण्यात आला. 
‘आम्ही जे ठरवले होते, आमचे स्वप्न होते ते आज प्रत्यक्षात साकार झाले’ अशी प्रतिक्रिया व्यक्त करून चमूचे प्रमुख व दी लीला हॉटेलचे कार्यकारी बल्लवाचार्य थॉमस फिगोव्क यांनी विक्रम नोंदवल्याबद्दल आनंद व्यक्त केला. ते पुढे म्हणाले की, आजवर वेगवेगळे सन्मान मिळाले पण लिम्का बुक विक्रम करण्याचा सन्मान हा जगमान्य आहे. ‘मास्टरशेफ इंडिया’ कार्यक्रमातील नव्या दमाच्या १२ बल्लवाचार्यासोबत काम करण्याचा अनुभव खूपच मजेदार होता, असेही त्यांनी सांगितले. 
देशाच्या विविध राज्यांतून नावाजलेले नव्हे तर घरच्या घरी पाककलेत ‘मास्टर’ असलेले हे बल्लवाचार्य ‘मास्टरशेफ इंडिया’ या कार्यक्रमाद्वारे प्रथमच लोकांसमोर आले आणि अंतिम फेरीत पोहोचले आहेत. त्यांनी कार्यक्रमातून दाखविलेल्या अनेक पाककृतींची चव आता प्रेक्षकांच्या घरातील मंडळींमध्येही चाखली जात आहे. बुधवारी दिल्लीत झालेल्या अनोख्या विक्रमामुळे तर हे या नवोदित ‘मास्टरशेफ’च्या शिरपेचात आणखी एक मानाचा तुरा खोवला गेला. ‘टेस्टी डिश वरना गेम फिनीश’ असे वारंवार म्हणणारा अक्षयकुमार या कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन करीत असून त्याने सांगितलेला हा कानमंत्र लक्षात ठेवूनच चांगली चवदार डिश तयार करण्याचा आपण नेहमी प्रयत्न करतो, असे स्पर्धक जयनंदन भास्कर याने सांगितले.  
लिम्का बुकात नोंदलेल्या या विक्रमाचा महत्त्वाचा भाग असलेले आणखी दोन जण म्हणजे ‘मास्टरशेफ इंडिया’ कार्यक्रमातील प्रमुख बल्लवाचार्य कुणाल कपूर आणि अजय चोप्रा. देशात पहिल्यांदाच एखाद्या टीव्ही कार्यक्रमाद्वारे विक्रम नोंदविण्याचा यशस्वी प्रयत्न करण्यात आला आहे असे मत या दोघांनी व्यक्त केले. 
नेहमीचा रेसिपी कार्यक्रम करण्यापेक्षा वेगळे काही करण्याच्या विचाराचा भाग म्हणजेच हा ‘मास्टरशेफ इंडिया’ कार्यक्रम होय, असे ‘स्टार प्लस’ वाहिनीच्या या प्रवक्त्यांनी सांगितले. 
हा विक्रम पाहायला आणि त्या भव्य चॉकलेट पिरॅमिडची चव चाखायला दिल्लीतल्या मॉलमध्ये खवय्या आणि प्रेक्षकांची तोबा गर्दी उसळली होती.

मुंबईकर प्रितेश चोटानीची निवड
‘मास्टर शेफ इंडिया’ या कार्यक्रमातील अंतिम १२ स्पर्धकांमध्ये मुंबईचा प्रितेश चोटानी याचीही निवड झाली असून तो एका कंपनीत ब्रॅण्ड मॅनेजर म्हणून काम पाहतो. घरात बल्लवाचार्य आणि घराबाहेर ब्रॅण्ड मॅनेजर म्हणून तो लीलया वावरतो. अत्यंत व्यस्त कार्यक्रमांतूनही तो आठवडय़ातून निदान ४-५ वेळा तरी स्वत: काहीतरी पाककृती बनवतो. तयार केलेल्या पाककृतींचे फोटो काढून त्याचे डॉक्यूमेंटेशनही तो आवर्जून करतो. विशेष म्हणजे एकदा तयार केलेला पदार्थ पुन्हा पुन्हा बनवायचा नाही यावर त्याचा भर असतो. सूत्रसंचालक आणि अभिनेता अक्षय कुमार याच्यासाठी नवनवीन पाककृती तयार करताना खूप मजा येते असे सांगून प्रितेश म्हणाला की, एकदा चॉकलेट आणि मँगो पराठा बनवला. त्याची चव घेताना अक्षय कुमारने बटर ऐवजी तूप वापरले असते तर पदार्थ अधिक चवदार झाला असता अशी सूचना केल्याचे त्याने आवर्जून सांगितले. खवय्येगिरी आणि खवय्यांसाठी पाककृती बनविण्याची प्रचंड आवड असलेल्या प्रितेशचा यासंदर्भात ब्लॉगही आहे. नवीन पाककृती तयार करून त्याची माहिती या ब्लॉगद्वारे तो लोकांपर्यंत पोहोचवितो. ‘मास्टरशेफ इंडिया’ कार्यक्रमामुळे त्याच्या ब्लॉगलाही तुफान प्रतिसाद मिळत असल्याचे प्रितेशने सांगितले. मास्टरशेफ इंडिया हा कार्यक्रम दर शनिवार व रविवारी रात्री ९ वाजता स्टार प्लस वाहिनीवरून दाखविण्यात येतो.

Friday, November 5, 2010

मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!


कॅलेंडरमध्ये दिवाळीच्या रजेचे दिवस मोजायला,
दिवाळीच्या सुट्टीतले बेत आखायला,
कंदिल बनवण्यासाठी रात्रभर जागरण करायला,
अक्षयकुमारसारख्या ड्रेससाठी आईकडे ह्ट्ट धरायला,
मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!

रात्री उशीरा झोपूनही पहाटे आईच्या एका हाकेने जागं व्हायला,
पहिल्या आंघोळीनंतर कारेटं फोडायला जोर लावायला,
अंगाला येणा-या सुगंधी उटण्याचा वास घ्यायला,
नवीन कपडे घालण्याची आतुरतेने वाट बघायला,
मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!

घरोघरी जाऊन फराळावर यथेच्छ ताव मारायला,
बहिणीने काढलेली रांगोळी विस्कटायला,
भावंडांबरोबर दंगा करून घर डोक्यावर घ्यायला,
फुटलेल्या फटाक्यांच्या कच-यात न फुटलेले फटाके शोधायला,
मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!

आजी-आजोबांसाठी हाताने भेटकार्ड बनवायला,
दिवाळी गृहपाठाची वही सजवायला,
गड-किल्ले बांधण्याची धमाल पुन्हा अनुभवायला,
हस्तकलेसाठी मिठाईचे बॉक्स जमवायला,
मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!

मामाला फटाक्यांसाठी मस्का लावायला,
‘एवढेसेच फटाके’? म्हणून अन्नत्याग करायला,
प्रदुषणाची तमा न बाळगता भरपूर फटाके फोडायला,
फोडलेल्या फटाक्यांच्या कागदांचा धूर करायला,
मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!


फटाक्यांच्या बॉक्सवरचे रंगीत स्टीकर्स जमवायला,
दिवाळीची सुट्टी संपली म्हणून खट्टू व्हायला,
शाळेतल्या दोस्तांना दिवाळीतली धमाल रंगवून सांगायला,
पुढच्या दिवाळीची आतुरतेने वाट पहायला,
मला पुन्हा लहान व्हायचंय, दिवाळी साजरी करायला!
                                  

                                  - प्रशांत ननावरे
                                  6 नोव्हेंबर 2010

Monday, October 25, 2010

Mumbai Film Festival 2010 Diary - Day 3 & 4...

Day 3...

Today I started with Dimension Mumbai  24 Shorts by young talents. The coordinator of this competition said that there were around 140 entries and they short listed 24 amongst them. It's good to see young talents shorts along with the films which have been accepted worldwide as an extraordinary product. Today when I got into the theater it was houseful and it was full with youngsters and critics. I got the corner seat and got angry with myself. When month back ago MAMI made an announcement about this competition I had decided that this year I will be sending my entry to this competition but somehow I couldn't manage it. If I could have done that, who knows I would have been invited here as an guest to present for first screening of my movie in International film festival. But now thats a past now. I better give a shot next time. I saw all 24 shots and amongst the some were really good though frankly speaking there was not a single unique concept presented by any of them.  But I must mentioned here about Maaneque, Mumbaikar Ganesh, Dahihandi and The endless life which stood separately in this competition. I was very disappointed thinking that, there are so many youngsters who can really give something new and extraordinary but it's now coming out through this festival. I was a part of the theater group in my college. We used to take part in many one act play competitions and get amazed all the time how can someone come up with such a strong script. That I haven't seen here this time. Last 2 years there were some brilliant ideas presented by youths but I don't know why this time that charm was not there.There were some well made films but the subjects and treatment was known to all. Anyways let's hope next time will have some good stuff.  Congratulations to all.

Lets move to now next film which was from Georgia called 'SUSA' by Rusudan Pirveli. This is a story of a young boy (Susa) living somewhere outside the capital city of Tbilisi who day dream to escape the reality of his poverty. It's a 85 mints movie which is worth watching the struggle of Susa. After this I moved to screen 4 where they were screening Yoshishinge Yoshida's reminiscent of the great Hollywood melodramas of the 1960's, 'Akitsu Hot Springs' which was embellished with a plaintive string-laden music score. The next one was Biutiful, which I missed it day before yesterday. Uxbal is criminal who makes his money off the underground factories in Barcelona. His steadily expanding criminal activities include the Senegalese drug mafia, Chinese sweatshops and even a scam to develop a plot that belong to cemetery where his father's grave is. After watching this movies I realized that why people were fighting day before yesterday to watch this. It was really worth watching movie which started at 10.30pm and got over around 00.45am. All the characters of Uxbal family was superb. I must mentioned here the role played by Uxbal two kids were awesome. The way they have played their character, u will surely fall in love with them, which I did.    

Day 4...

Monday starts with "Next year in Bomaby'. This documentary is based on the lives of the BEne Israeli community of Indian Jews who sought asylum from religious persecution in India over 2000 years ago. It's a well researched and well made documentary which provoke you to think about this community and help them out. The best thing was today the entire team was present for the screening and we got an opportunity to interact with Producer, Director and two key characters of this movie. I felt that every small community also  has some significance to our large community. Their economical, social and cultural contribution to the local communities is lot less than any other original big community of this place.

Though it's an international film festival and 90% movies you can watch are from different countries there where some special screening of India movies too. Today from that category we watched Mrunal Sen's Khandhar. I know that I don't have to give introduction about him and his films. He is master, that's it I can say about him. Really enjoyed the film. The show was houseful and because of  overwhelming response the organizers announced one more screening of this film at 10.30pm on same day. Anu Kapoor, Pankaj Kapoor, Nasiruddin Shah and Shabana Azami what an amazing star-cast. They all have done great job. When you watch these peoples old and even new movies you get an answer why these are not in a race of award. I feel they all are above that. They don't need certificate (award) that they have done good job. For them it's ongoing process from long time and without any hurdles they are faithful to their work. One more thing is I never found Shabana Azami so beautiful before this. Hats off to all. 

After this I thought I will watch Marathi movie today but I end up watching very nice French movie called 'The Killer Queen'. Her first true passion is poker. It's all about how her passion quickly turns to an unhealthy addiction that beings to eat away at her life. It's a well made 96mints film which is lead role (Mathilde) played by Adrienne Paul who have done justice with this character. That's it for today :)

     




Saturday, October 23, 2010

Mumbai Film Festival 2010 Diary - Day 2...

Watched three movies today. First was 'For 80 days' from Spain by Jon Garano & Jose Mari Goenaga. It's a movie of two old women Maita and Anux who meet coincidentally in hospital after many years. When they were teenage girls in secondary school, it was a time when their friendship could never exceed a socially stipulated boundary. And yet, they were very much in love.Despites the years gone, their emotional bonds remains unchanged. It's a beautifully made movie. I must mentioned here about Anux husband in film. He had done good job in small role. I was thinking after this movie that, we always meet many old friends during festivals. Sometime you make many new friends in festivals. Who give a place in long que, buy popcorn for you, inform you time to time which movie is better, what to watch and what not. It's a fun when after movie you discuss over tea and cigarets. We always think my interpretation is right and we expect from other that they should also believe in that. I have seen in these festivals, many have made their choice to live together. 


Anyways, coming to next movie which i actually missed that is from Spain-Mexico 'Biutiful' by Aljandro Gonzalez Inarritu. Today again there was a rush like yesterday for this movie. Actually there were more people today than yesterday for this this movie. This time police came to resolve the problem and finally movie started 30 minus late and those who cold not able to make it today, the show have been organised for them tomorrow 10.30pm. So I am happy that still I have one chance to watch this movie. Will tell you about this movie tomorrow once I watched. Because I missed this movie I watch South Africa movie 'Florida Rod'. Nothing much special about this movie. Same old story and all major characters were Indian. I always hate myself when I don't like the fact that Indian actors should not speak in English. They look so odd when they act. But I should change  my view point and take this seriously, that is not to hate them. 


The last film was amazing and Director Carlos Gaviria was himself present for his movie today in the theater. 'Retratos en un mar de mentiras' from Colombia. Never thought that Colombia is so beautiful. Really love the cinematography.  The cross country journey of brother and sister pt them right in the mouth of the social and political problems Colombia faces. The actress Marina (character name) has done a great job. With very few dialogged she tell so many thing by her expressions. Also Jairo did justice with his character and help u lot to hold the movie for two hours. I think that's enough for today. see you tomorrow. 


       

Friday, October 22, 2010

Mumbai Film Festival 2010 Diary - Day 1...

Today 22 October 2010 (actually now its yesterday) was first day of  Mumbai Film festival 2010 (MAMI). I wanted to start from morning show (10.30am) but I couldn't make it. I started with second show (12.30pm), Akira Kurosawa Movie 'No  Regrets For Our Youth' (1946). An epic drama of feminist self-discovery, this is Akira Kurosawa's firsh major work. I found this film is very inspirational and very thought provoking. As a youth today many of us don't think about long term solutions to any problem. We are fast food generation but it's very hard to fight for cause any battle and give your entire life for that. We always in search of happy safe life and run away from struggle and truth. This is 'must watch' movie not only for Kurosawa but also for leading actors Setsuko Hara and Susumu Fujita.

The third show was of Canadian movie 'Everybody's Couch' (2009) by Dominic Desjardins. It's a same old journey movie, but present it in different way. The film character Zoe (actress) and Alex (actor) you meet first time in this movie. They are different and make this journey worth watching. We finished this movie at 5.00pm and ran to screen 3 in PVR cinema for opening film of this festival 'The Social Network'. There was a big Que for this movie. The movie is based on the book The Accidental Billionaires: The founding of Facebook, a Tale of Sex, Money, Genius and Betrayal by Ben Mezerich, The Social Network tells a fictionalized version of the founding of Facebook. Amazing movie. The single message which I got from this movie is 'If you have an outstanding idea, don't think much, implement it at any cost. If it's really worth, you will be successful and people will appreciate it. This is a story of film, but today important thing had happened behind the screen. As I mentioned it earlier there was long que for this movie. The sitting capacity of auditorium is 300 and over 800 people were standing in a que. At 5.30 volunteers had closed the doors saying that, auditorium is full, there are no seats available inside and movie was started. But around 500 people waiting outside to go in. Somehow I manage to get into the auditorium. As soon as I went inside I fond only two journalist were fighting with organizers that how can they closed the door and start screening the movie when people are waiting outside. the people who got the place, they were sitting calmly and watching the show. I kept my bag on one empty seat and joined those journalist. We told them that kindly stop the screening and allow other people inside. If there are no seats available people can sit on staircase and will watch the movie (that's how its work in all film festivals). But organizers were giving us reason that it's a security issue. We spoke to audience that how can you watch movie while others are waiting outside, 'Don't you have self respect that your a true film lover and you should fight for others too'. After this, everybody joined us and asked to stop  the screening. Then entire auditorium joined us and management had to stop the screening and they let other inside. Finally we won. I am sure this would have been updated on everybodys facebook status while all this was happening or after that. And thats what the movie all about. the social network!

Today's last movie we watched was from South Koria - Hahaha. Very interesting and funny concept. Two friends talk about their adventures while on holiday, they decided to reveal only their pleasant memories, and neither realised they were both in the same place and same time, with the same group of people. Movie really holds your attention for all two hours and refresh you. 

In and out first day was good. Four different movies from different countries was nice experience. Hope to see more good work in coming week.    
     

Thursday, October 21, 2010

फूल मूनच्या साक्षीने

तुम्हाला काय प्यायचंय ते प्या रे. मी माझी व्यवस्था केलेली आहे.
गौरव फोनवर बोलत असतानाच कोणीतरी दाराची बेल वाजविली, तर दार उघडताच सोसायटीतल्या चिल्ल्या-पिल्ल्यांच्या टोळीने एकच कल्ला केला. सर्वाना शांत करीत गौरवने विचारले, काय हवंय?
टोळीचं नेतृत्व करणारा चिंटू म्हणाला, कोजागिरीची वर्गणी.
किती? गौरवने विचारले,
चिंटू म्हणाला, पन्नास रुपये फक्त.
गौरवने विचारलं, काय करणार पन्नास रुपयांचं?
चिंटू म्हणाला, भरपूर मसाला दूध पिणार. आणि जोडीला सामोसे आणि चिप्स पण ठेवले आहेत त्याचं काय? गुड्डीने चिंटूकडे डोळे वटारूनच पुस्ती जोडली.
दूध??? असं म्हणत गौरव हसत हसतच आत गेला आणि पन्नास रुपये आणून देऊन चिंटूच्या हातावर ठेवत म्हणाला, जा मजा करा, दूध प्या आणि पुन्हा मोठय़ाने हसतच त्याने होल्डवर ठेवलेला फोन कानाला लावला. फोन कानाला लावताच समोर फोनवर असलेल्या शरदने विचारले, असे हसतोयस का?
गौरवने लागलीच झालेला प्रकार सांगितला. दूध पिणार म्हणे भरपूर, असं म्हणत, पुन्हा हसायला लागला. आपण तर बाबा खंबे तयार ठेवले आहेत. चल उद्या भेटू असं म्हणत, नेहमीसारखा उशीर करू नकोस सांगत गौरवने फोन कट केला.
हिंदू कालमानानुसार हा अश्विन महिना आणि त्यात येणारी पौर्णिमा, म्हणजेच कोजागिरी
पौर्णिमा. पौर्णिमेच्या रात्री जागं राहणे म्हणजे कोजागर, म्हणे आज जागे राहतात त्यांना लक्ष्मी धन वाटते; पण या गोष्टीशी कसलंच घेणं-देणं नसलेल्या गौरव आणि त्याच्या मित्रांनी कर्जतला शरदच्या फार्म हाऊसवर पार्टी (म्हणजेच दारुची) करण्याचा बेत आखला होता. दूध वगैरे लहान मुलं पितात. आपले तर आता गर्लफ्रेंड बरोबर मस्त चांदण्या रात्रीचा आनंद लुटत चीअर्स करण्याचे दिवस आहेत. असं त्यांचं म्हणणं होतं.
ठरल्याप्रमाणे गौरव, शमिका, शरद, कौमुदी, राजा, संतोष, मोनिका, सोडा म्हणजेच गिरीश, तानिया, टोपी, केतकी असे सर्व जण एकत्र जमले. फार्म हाऊसला एक मोठा बगीचा होता, मोठं टेरेस आणि अगदी दोनशे मीटरच्या अंतरावरून वाहणारी नदी होती. त्यामुळे या वेळेची पार्टी भलतीच रंगणार म्हणून सर्व जण खुशीत होते. शरद सतत किचनमध्ये का फेऱ्या मारतोय म्हणून गौरव किचनमध्ये गेला आणि शरदने गॅसवर दूध तापवायला ठेवलंय हे पाहून मोठमोठय़ाने हसू लागला, त्या आवाजाने सर्व जण काय झालं हे बघायला किचनमध्ये जमा झाले.
काय झालं रे एवढं मोठय़ाने हसायला? रोहनने विचारलं, चांगला मूड क्रिएट होत होता आणि तू सगळा सत्यानाश केलास. असं म्हणताच केतकी लाजली.
काही नाही रे, हा बघ ना, फ्रिजरमध्ये बीअर चिल्ड करायला ठेवायची सोडून दूध गरम करतोय. बच्चा कुठचा.
तू काहीही म्हण, पण मी दूध पिणार. अरे त्यात वेगळी मजा असते, तुम्हा दारू पिणाऱ्यांना नाही कळणार, असं म्हणत शरद पुन्हा हातातील चमच्याने ते ढवळून किती घट्ट झालंय आणि केशर ड्रायफूट नीट मिक्स झाले आहेत ना याचा अंदाज घेऊ लागला.
रम, वोडका, विस्की, बीअर, टकिलाच्या बाटल्या टेबलावर दिमाखात उभ्या होत्या आणि जोडीला चकणा होताच. प्रत्येकाने आपापला पेग तयार केला. सर्व तयारी झाल्यावर सर्व जण अंगणात गोल करून बसले होते. इतक्यात शरद मगाशी गॅसवर तापत असलेलं गरमा गरम दुधाचं पातेलं दोन्ही हातात पकडून घेऊन आला. त्याच्या आगमनानेच मसाला दुधाच्या सुंदर वासाने सारा परिसर दरवळून गेला. त्यानं पातेलं सर्वाच्या मधोमध ठेवलं आणि चंद्राचा अंदाज घेऊ लागला. कौमुदी त्याला मदत करीत होती. सर्व जण आश्चर्याने त्याच्याकडे बघत होते. शरदने अगदी योग्य अंदाज घेऊन पातेलं ठेवलं होतं. पूर्ण गोल चंद्राचं अगदी छान, मनमोहक प्रतिबिंब त्यात पडलं होतं. सर्व जण मगाशी शरदला हसले असले तरी या गोष्टीमुळे त्याच्यावर कौतुकाचा वर्षांव झाला. ठपाठप अंधारात कॅमेऱ्याचे फ्लॅश चमकले. तिथे टोपी आधीच टाइट झाल्याने, तो पातेल्यामध्ये आपला चेहरा पाहून म्हणाला, सांका कोण दिसतोय चंद्रासारखा? मी की चंद्र? यावर सगळेजण खळखळून हसले आणि सर्वानी चीअर्स केलं.
बाटल्या अध्र्याहून अधिक रिकामी होईपर्यंत सर्व जण एकत्रपणे मजा-मस्करी करीत होते. विनोदी किस्से सांग, जुन्या आठवणींना उजाळा दे, मध्येच टोपीची टेर खेचा हे सर्व झाल्यावर सर्व जण आपापला कोपरा शोधू लागले. अट फक्त एकच, तिथून चांदणं दिसलं पाहिजे. संध्याकाळी अचानक पडून गेलेल्या पावसामुळे हवेत बऱ्यापैकी गारवा होता. त्यामुळे सर्वानी वरुण राजाचे आभार मानले होते. कारण हाच गारवा चांदण्यारात्री खरी धमाल आणणार होता.
पिऊन टुन्न असताना आणि चंद्राकडे बघत गळ्यातगळे घालून पुन्हा एकदा मरेपर्यंत एकत्र राहण्याच्या शपथा घेतल्यानंतर सुखी संसाराची स्वप्नं रंगवत असताना सगळी जोडपी कधी झोपी गेली ते त्यांचं त्यांनासुद्धा कळलं नाही; पण एक जोडपं जागं होतं. शरद आणि कौमुदी. आपल्या आवडत्या गरम दुधाचा आस्वाद घेतल्यानंतर हे दोघे केव्हाच तिथून बाहेर पडून नदी किनारी येऊन बसले होते. एकमेकांच्या खांद्यावर डोकं ठेवून, संथ वाहणाऱ्या नदीच्या पाण्याचा आवाज ऐकत चांदण्या रात्री एकटक त्या फूल मूनकडे पाहत सूर्याचं पहिलं किरण पडेपर्यंत.




    Wednesday, October 13, 2010

    कधी कधी असं का होतं?

    कधी कधी असं का होतं? 

    स्पर्श केल्याशिवाय स्पर्श जाणवतो,
    प्रत्यक्ष पाहिलं नसतानाही पाहिल्याचा भास होतो,
    फक्त ऐकूनच सुवासाने उल्हासित व्हायला होतं,
    समोरच्याला काय बोलायचंय ते त्याने सांगितल्याशिवायच कळतं,
    कधी कधी असं का होतं? 

    खाल्याशिवाय पदार्थाची चव जिभेवर रेंगाळते,
    पोट रिकामी असतानाही भरलेलं वाटतं,
    दमडीही नसताना श्रीमंत आणि अब्जादिश असताना गरीब आहोत असं वाटतं,
    नुसतंच बघत असूनसूध्दा आपणच करतोय असं वाटतं,
    कधी कधी असं का होतं? 

    वाचायला येत नसतानाही लिहिलंय त्याचा अर्थ लागतो,
    आयुष्यात पहिल्यांदाच लिहिलेलं कौतुकास पात्र ठरतं,
    वस्त्र परीधान केल्याशिवाय ते आपल्यावरच शोभतं,
    कसलाही मागमूस नसतानाही डोक्यात विचारचक्र सुरु होतं,
    कधी कधी असं का होतं? 

    एकटं बसलेलं असताना खुदकन हसू येतं,
    काही सांगायच्या आतच ढसाढसा रडू कोसळतं,
    रक्ताचं नातं नसतानाही मन भरून येतं,
    दिर्घायुष्य मिळालय असं वाटत असताना अचानक हृदय बंद पडतं,
    कधी कधी असं का होतं? 

    Tuesday, October 12, 2010

    Right to Information Act, 2005

    The Right to Information Act (RTI) is completing five years of its implementation today on Tuesday, October 12, 2010. While the Act came into force on October 12, 2005 in rest of the country, it has been applicable to Jammu and Kashmir since 20 March 2009 under the title “J&K Right to Information Act, 2009” ,which was excluded earlier when its form.


    With the help of the Right to Information Act, any citizen can request for information from a public authority, which is required to be replied within thirty days. According to the Act, every public authority has to computerise their records for wide dissemination of information. Below is the small introduction of act;

    Why RTI, 2005?


    The Common man has the least perception about the governance at various levels.
    A citizen can’t be empowered unless she/he knows how the government functions.
    Corruption
    o Accentuates the social hiatus between the rich and poor.
    o Is the main cause of absences of political reforms.
    o Alienates the citizenry against the government.


    History of RTI


    Freedom of Information laws have existed since 1766, when Sweden passed its Freedom of the Press Act, granting public access to government documents.
    The US passed the Freedom of Information Reform Act in 1966.

    How it started in India


    In 1996, the draft Bill was submitted to the Government of India.
    Tamil Nadu was the first State to introduce the Right to Information Act on April, 17th 1996 followed  by Goa in 1997.
    Maharashtra Introduced the Right to Information Act in 2002.
    June 15th, 2005, President APJ Abdul Kalam gave his assent to the National Right to Information Bill 2005.
    The Act became operative from 12th October, 2005

    The RTI Act is a tool helping to ensure rights already promised in the Constitution


    Article -19- Right to freedom of speech and expression
    Article -21- Right to life and liberty


    Who is covered??
    All of India

    What is open to disclosure?


    A wide spectrum of bodies including
    The central and state governments,
    Panchayat raj institutions,
    Local bodies, and
    NGOs owned or substantially financed by the government.

    What is NOT open to disclosure?


    Any information which would prejudicially affect
    The sovereignty and integrity of India,
    The security, strategic, scientific or economic interests of the state,
    Relation with foreign state or
    Lead to incitement of an offence.

    What bodies are not open to disclosure?


    Central Intelligence and Security agencies like;
    IB, R & AW, Directorate of Revenue Intelligence, Central Economic Intelligence Bureau, Directorate of Enforcement, Narcotics Control Bureau, Special Frontier Force, BSF, CRPF, ITBP, CISF, NSG, Assam Rifles, and Special Service Bureau, etc.
    *Exclusions are NOT absolute and they must provide information pertaining to allegations of corruption and human rights violations.

    What does “Information” cover?
    Record
    Contracts
    Emails
    Samples
    Reports
    Opinions
    Documents
    Circulars
    Models
    Data Material in any electronic form
    Orders
    Log Books
    Advices
    Press Releases
    Memos
    Papers

    Process of RTI


    1. Identify the public authority which holds the information
    2. Identify who to submit your application to within the public authority
    3. Draft a clearly focused application
    4. Submit your application

    Application Procedure


    Specify in English, Hindi, or the official language of the area what particular information you are seeking.
    Stating the reason for seeking the information is NOT required.
    If you do not fall below the poverty line, you will pay a nominal fee as is prescribed for your particular region.

    Application Form Information:


    Name of Applicant
    Address
    Particulars of Information required;
    o Subject Matter of Information
    o The Period to which information relates
    o Description of the Information required
    Whether information required in person or by post?
    In case of Post, By Registered post/ordinary post?
    Whether applicant is below the poverty line

    Where can I find one of these forms?


    You can find RTI Applications online at;
    www.rti.gov.in
    www.righttoinformation.org
    www.righttoinformation.gov.in

    Where do I submit it?


    The forms have to be submitted to the appropriate Public Information Officers.  If you don't know the Public Information Officer, make your application to the office concerned.
    For example, if you would like to know the status of your tax refund in the income tax, you can make the application in the following way;

    To,
    The Public Information Officer.
    Office of the commissioner of the Income tax
    Aayakar Bhavan,Church gate,
    Mumbai.


    How much does an application cost?
    Depends on the State – usually 10 to 20 rupees

    How much does the information cost?

    It depends on;
    The medium on which the information is held such as paper or a diskette
    Whether postal fees are necessary
    The State in which the information is being requested
    NO fees will be charged from people living below the poverty line or if the PIO fails to comply with the prescribed time limit.

    How long will it take to get my information?


    30 days from the date of application
    48 hours for information concerning the life and liberty of a person
    5 days shall be added to the above response time if application is given to Assistant Public Information Officer
    40 days if interests of a third party are involved
    Failure to provide information within the specified period is deemed refusal

    RTI Act 2005 - Appeals


    First appeal with  senior in the department
    Second appeal with Information Commission
    Appeal to be disposed of in 30-45 days
    Onus of proof on refuser/public authority
    Independent Central/State Information Commissions, as appellate/supervisory authority

    Monday, October 4, 2010

    Saturday, October 2, 2010

    श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशीद वाद घटनाक्रम

    गेली शेकडो वर्षे धर्म, राजकारण, आणि कायदा यांच्या जाळ्यात अयोध्या प्रश्न पुरता अडकला आहे. श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशीदीचा धार्मिक वाद न्यायालयात लोंबकळत पडला असताना मतांच्या राजकारणासाठी या वादाचा पुरेपुर वापर करून घेण्यात आला आहे. 

    30 सप्टेंबरला लागलेला अंतिम(?) निकाल हा सदर जागेच्या मालकी हक्कांशी निगडीत असला तरी 6 डिसेंबर 1992 रोजी पाडण्यात आलेल्या घटनेच्या पार्श्वभूमिवर या निकालाला अनन्य साधारण महत्व आहे. म्हणूनच गेल्या 460 हून अधिक वर्षांचा हा घटनाक्रम.
    बाराव्या शतकामध्ये त्या जागेवर राममंदिर होते, असा उल्लेख काही धार्मिक ग्रंथांमध्ये सापडतो, असा हिंदुत्ववाद्यांनी दावा केला होता, तर इसवी सनाच्या सातव्या शतकामध्ये अयोध्येत काही मंदिरे अस्तित्वात होती, असे चिनी पर्यटक हय़ू एन. त्संग याने लिहून ठेवलेले आहे. हर्षवर्धनच्या काळात म्हणजे इसवी सन ६३० मध्ये तो भारतात आला होता.   

    सन 1526 – मोगल बादशाह बाबरने अयोध्येवर आक्रमण केले.
    सन 1528 – मोगल बादशाह बाबरच्याच एका मीर बाकी नामक शासकाने श्रीरामजन्मभूमिवर मशिद बांधली.
    सन 1855 – हिंदू मुस्लिम येथे एकत्र प्रार्थना करत होते. याच वर्षात श्रीरामजन्मभून्मी मुसलमानांकडून नष्ट करण्यचा प्रयत्न व यावेळी झालेल्या हिंदू मुस्लिम संघर्षात 70 मुसलमान ठार झाले. यानंतर मुसलमान आतील भागात व हिंदू बाहेरील भागात पुजा करू लागले.

    सन 1856 – अयोध्येच्या नवाबाचे राज्य इंग्रजांनी खालसा केले.
    सन 1856 – हिंदू लोक पुजा करीत असलेल्या बाहेरील जागेत श्रीराममंदिर बाधण्याची परवानगी मागणारा अर्ज फैसाबाद कोर्टात महंत रघुवंशदास यांजकडून दाखल. कोर्टाने परवानगी नाकारली पूजा मात्र चालू.
    सन 1857 – अमीर अलीने ही इमारत बाबा रामचरण दासच्या ताब्यात दिली.
    सन 1861 – फैजाबाद जिल्हा सर्वेच्या वेळी मशीद असलेला टेकडेचा भाग ‘रामकोट’ म्हणून व त्याचा परिसर ‘जन्मस्थान मशीद’ म्हणून नोंद.
    सन 1885-86 – तत्कालिन हिंदूधर्मियांनी मशिदी बाहेरच्या आवारात भिंतीपलिकडे असलेल्या एका चबुत-याबाबत आपला दावा सांगितला.  

    सन 1934 – बकरी ईदच्या दिवशी गाय कापण्यावरून अयोध्येत दंगल. तीन्‍ मुसलमान ठार. बाबरी मशिदिच्या इमारतीचे बरेच नुकसान. यावेळी हिंदूंकडून पैसे वसूल करून इंग्रजांनी मंदिर-मशिदिची दुरूस्ती केली.
    सन 1936 – बाबरी मशिद-श्रीरामजन्मभूमी या वादग्रस्त जागेत मुसलमानांकडून नमाज पडणे बंद (आजपर्यंत)
    22-23 डिसेंबर 1945 बारा प्रमुख शिया मुसलमानांकडून ‘बाबरी मशीद हि मशीद नाही म्हणून आम्ही तेथे नमाज पडत नाही’ अशी लेखी प्रतिज्ञापत्रके सादर.
    22 नोव्हेंबर 1949 – कुणा हिंदुत्ववादी गटाने अत्यंत गुप्तपणे श्रीरामाची एक मुर्ती मशिदीत नेऊन ठेवली व रामाची पुजाअर्चा करण्यास विना अडचण मुभा मिळावी म्हणून नव्याने निवेदन देण्यात आले.

    19 जानेवारी 1950 – श्रीराममूर्ती हालवू नये व त्या जागेचा ताबा सरकारने मुस्लिमांना देऊ नये म्हणून श्री. गोपालसिंग विशारद यांच्यांकडून फैजाबाद न्यायालयात दावा दाखल.
    5 डिसेंबर 1950 – श्रीपरमहंस रामचंद्रदास यांच्याकडून वरील मागणीचा दुसरा दावा न्यायाल्यात दाखल.
    सन 1951 – फैजाबाद न्यायालयाच्या संमतीने पूजापाठ रोज चालू झाला. याविरूध्द मुसलमान पुढा-यां कडून अलाहाबाद हायकोर्टात अपील दाखल.
    26 मार्च 1955 – उत्तर प्रदेश सरकारने श्रीराममूर्ती हालवू नये व जागेचा ताबा मुसलमनांना देऊ नये, असा अलाहाबाद हायकोर्टाचा निकाल व मुसलमान पुढा-यांनी केलेले अपील रद्द करण्यात आले.
    सन 1959 – श्रीराम पुजेचा हिंदुंना संपूर्ण अधिकार मिळावा व तेथे कोर्टाकडून नेमला गेलेला व्यवस्थापक काढून टाकावा असा दावा कोर्टात दाखल.
    18 डिसेंबर 1961 – सुनी वक्फ बोर्डाने फैजाबाद कोर्टात दावा दाखल करून बाबरी मशिदिची इमारत ही मशीद आहे व भोवतालचे प्रांगण हे कबरस्तान आहे म्हणून तेथील मूर्ती हलवून सर्व मिळकत आपल्या ताब्यात मिळावी अशी मागणी केली.
    1975 ते 1980 – या काळात अयोध्येत पुरातत्व विभागाकडून उत्खनन.
    सन 1984 - बाबरी मशिदिला लावलेले कुलूप उघड्ण्यासाठी विश्व हिंदू परिषदेची जोरदार मोर्चेबांधणी सुरू.
    1 फेब्रुवारी 1986 – फैजाबादचे जिल्हा न्यायाधिश श्री. के. एम. पांडे यांनी बाबरी मशिदिला लावलेले कुलूप काढून टाकण्याचा आदेश दिला.
    -          वक्फ बोर्डाने वाद्ग्रस्त जागेवर आपला दावा सांगणारा अर्ज न्यायालयात दाखल केला.
    4 मार्च 1988 – त्रिवेंद्रम – श्रीरामजन्मभूमी उत्तर प्रदेशात नसून केरळमध्ये आहे असा केरळचे मुख्यमंत्री श्री. ई. के. नयनार यांचा इंडयन सोसायटी ऑफ क्रिमीनॉलॉजीच्या 17 व्या वार्षिक परिषदेचे उद्घाटन करताना दावा.
    1989-90 – विश्व हिंदू परिषदेने रजत वर्षानिमित्त ‘हिंदू विश्व’ या नावाने एक स्मरणिका प्रकाशित केली. यात ‘श्रीरामजन्मभूमी मुक्ती संघर्ष’ या श्री. अशोक सिघल यांच्या लेखात असे म्हटले आहे की, सन 1528 पासून 1914 पर्यंत त्या त्या वेळेच्या मुस्लिम सत्ताधा-यांशी राम भक्तांचे वेळोवेळी संघर्ष झाले व 76 वेळा युध्दे झाली. त्यात साडेतीन लाख रामभक्तांनी आपल्या प्राणाची आहुती मंदिर मुक्तीसाठी दिली आणि आजही हा संघर्ष आणि आहुत्या चालूच आहेत.   
    सन 1989 – श्रीराममूर्तीतर्फे स्वतःच्या हक्क संरक्षणासाठी रामभक्तांकडून कोर्टात दावा दाखल.
    10 जुलै 1989 – रामजन्मभूमी खटल्याचे निकाल लवकर लावण्यात यावेत म्हणून उत्तर प्रदेश सरकारने अलाहाबादच्या उच्च न्यायालयात अर्ज दाखल केला. त्यानंतर फैजाबाद येथील कोर्टाकडून लखनौ येथील उच्च न्यायालयाच्या खंड्पीठाकडे संबंधीत सर्व दावे वर्ग करण्यात आले.
    14 ऑगस्ट 1989 – वादग्रस्त श्रीरामजन्मभूमी-बाबरी मशीद ही वास्तू व परिसरातील जमिन आहे त्याच स्थितीत ठेवण्याचा उच्च न्यायालयाचा आदेश.
    9 नोव्हेंबर 1989 – तत्कालिन पंतप्रधान राजीव गांधी यांच्या संमतीने अयोध्या येथे शिलान्यास पूजाविधी संपन्न.
    8 फेब्रुवारी 1990 – भाजपने सरकरला राममंदिर सोड्विण्यासाठी चार महिन्याचा अवधी दिला.
    15 फेब्रुवारी 1990 – बाबरी मशीद श्रीरामजन्मभूमीवर प्रश्नावर तोडगा काढण्यासाठी तीन सदस्यांची समिती स्थापन.
    7 मे 1990 – लखनौ – अयोध्येत श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशीदिच्या वाद्ग्रस्त जागी शिलान्यास करण्याचा अयशस्वी प्रयत्न.
    25 सप्टेंबर 1990 – भाजप अध्यक्ष श्री. लालकृष्ण अडवाणी यांच्या, गुजरातमधील सोमनाथ पासून अयोध्यीकडे श्रीराममंदिर उभारणीकर्यासाठी रथयात्रेचा प्रारंभ.
    14 ऑक्टोबर 1990 – रामजन्मभूमीबाबत पंतप्राधान श्री. व्ही.पी. सिंग यांच्याबरोबर विश्व हिंदू परिषदेची चर्चा.
    15 ऑक्टोबर 1990 – भाजपाच्या रथयात्रेचे दिल्लीत भव्य स्वागत.
    17 ऑक्टोबर 1990 – श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशीदिबाबत सर्व राजकीय पक्षांच्या नेत्यांशी सरकरची चर्चा – भाजपचा त्यावर बहिष्कार – मशीदिच्या रक्षणास सरकार वचनबध्द - रामजन्मभूमीचा प्रश्न वाटाघाटीने सोडवावा, अपयश आल्यास न्यायालयाचा निर्णय मानावा असे ठरले.
    18 ऑक्टोबर 1990 – अयोध्या येथे श्रीराम मंदिर उभारण्यास परवानगी नाकारण्यात आली. रथयात्रेत विघ्न आणले तर राष्ट्रीय आघाडी सरकारला असलेला पाठिंबा काढून घेऊ – भाजपचा स्पष्ट इशारा.
    19 ऑक्टोबर 1990 – पंतप्राधान विश्वनाथ प्रताप सिंग यांनी श्रीरामजन्मभूमी ताब्यात घेण्यासाठी वटहुकूम काढला.
    20 ऑक्टोबर 1990 – वटहुकूम मागे घेतला – अयोध्या प्रश्नावर सरकारचा त्रिसूत्री तोडगा.
    21 ऑक्टोबर 1990 – सरकारचा त्रिसुत्री तोडगा. विश्व हिंदू परिषदेने बाबरी मशीद कृती समितीने फेटाळून लावला.
    23 ऑक्टोबर 1990  श्रीरामजन्मभूमी प्रश्नावरून भाजपने राष्ट्रीय आघाडी सरकरचा पाठींबा काढून घेतला. समस्तीपूर – लालकृष्ण अडवाणी यांची रथयात्रा  रोखून त्यांना अटक करण्यात आली.
    25 ऑक्टोबर 1990 – अयोध्येत संचारबंदी जारी – अयोध्येच्या सीमा बंद करण्यात आल्या.
    30 ऑक्टोबर 1990 – अयोध्येत मंदिर परिसरात दहा हजार कारसेवक घुसले. पोलीस गोळीबारात अनेक ठार.
    31 ऑक्टोबर 1990 – अयोध्या प्रश्नावरून देशभर झालेल्या हिंसाचारात चाळीसजण ठार.
    2 नोव्हेंबर 1990 – अयोध्येत रामजन्मभूमी – बाबरी मशिदिच्या जागेत कारसेवेचा प्रयत्न करणा-या कारसेवकांवर झालेल्या गोळीबारात अनेक ठार.
    7 नोव्हेंबर 1990 – लोकसभेत बहुमत गमविल्यानंतर पंतप्रधान विश्वनाथ प्रताप सिंग यांचा राजीनामा.
    10 नोव्हेंबर 1990 – पंतप्रधान म्हणून चंद्रशेखर तर उपपंतप्रधान म्हणून श्री. देवीलाल यांचा शपथविधी.
    19 नोव्हेंबर 1990 – श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशिदिच्या जागी बौध्द भिक्षुशाला असल्याचा प्राचीन भारतीय इतिहासाचे तज्ञ प्रा.आर.ए.शर्मा यांचा दावा.
    – तसेच अयोध्येतील वादग्रस्त जागी 11 ते 15 व्या शतकाच्या दरम्यान वैष्णव मंदिर होते असा ख्यातनाम पुरातज्ञ डॉ. एस. पी. गुप्ता यांचा दावा.
    4 डिसेंबर 1990 – नवी दिल्ली -  अयोध्येतील वादग्रस्त धर्मस्थळाविषयी विश्व हिंदू परिषद आणि अ.भा.बाबरी मशीद कृती समितीने आपापल्या दाव्यांच्या पुष्ट्यर्थ दस्तावेजाच्या स्वरूपातील पुरावे 22 डिसेंबर 90 पूर्वी सरकरला सादर करण्याचे मान्य करण्यत आले.
    6 डिसेंबर 1990 – श्रीरामजन्मभूमी मुक्तीसाठी कारसेवा सुरू.
    27 डिसेंबर 1990 – चंद्रशेखर सरकारने अयोध्येत 30 ऑक्टोबर ते 2 नोव्हेंबर 90 या काळात कारसेवेच्यावेळी पोलीस गोळीबारात फक्त 15 कारसेवक ठार झाल्याचे संसदेत जाहीर केले.
    10 जानेवारी 1991 – दिल्ली येथे पुरातत्व आणि इतिहास तज्ञ यांची श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशिद, वैष्णव मंदिर की बौध्द भिक्षुशाला याबाबत बैठक.
    20 फेब्रुवारी 1991 – विश्व हिंदु परिषदेने कारसेवेच्यावेळी 59 कारसेवक शहिद झाल्याचे घोषित करून त्यांची यादी जाहीर केली.
    -          भाजपाची जयपूर येथे अयोध्या प्रश्नाव्ररून राम आणि रोटी लोकांना मिळवून देण्याची घोषणा.
    26 फेब्रुवारी 1991 – विश्व हिंदु परिषदेने मृत घोषित केलेले अनेक कारसेवक जिवंत असल्याचा ‘दैनिक जागरण’चे प्रतिनिधी महेंद्र रावत यांच्यांकडून गौप्य स्फोट.
    18 मार्च 1991 – दिल्ली येथे भाजपकडून बोटक्लबवर श्रीरामजन्मभूमी बाबत पहिल्या प्रचार मेळाव्याचे आयोजन.
    3 एप्रिल 1991 – तालकातोरा स्टेडियम येथे हिंदु साधुसंतांचे धर्मसंसद अधिवेशन.
    4 एप्रिल 1991 – दिल्ली येथे विश्व हिंदु परिषदेचा बोटक्लबवर प्रचंड मेळावा (रॅली).
    20-21-22 जुलै 1991 – अयोध्येत श्रीरामसेवा समिती आणि श्रीरामजन्मभूमीयज्ञ समिती यांची संयुक्त बैठक – दरिद्री नारायण भंडारा (गरिबांना अन्नदान) कार्यक्रम. श्रीराम कारसेवा समितीचे अध्यक्ष आणि बद्रिकाधामचे स्वामी वासुदेवानंद शंकराचार्य यांनी राममंदिर उभारणीस प्रारंभ करण्याकरिता 16 आणि 18 नोव्हेंबर 91 या दोन तारखा सुचविल्या. – अयोध्येत राममंदिर उभारण्याच्या मार्गातील सर्व अड्थळे उत्तर प्रादेशातील भाजप सरकारने 18 नोव्हेंबर 91 आत दूर करण्याची मागणी.
    20 ऑगस्ट 1991 – लखनौ-अयोध्या, मथुरा, वाराणसी, हरिद्वार आणि बद्रिनाथ या प्रमुख तीर्थक्षेत्राचा विकास करण्यात येईल असे उत्तर प्रादेशचे मुख्यमंत्री श्री. कल्याणसिंग यांनी जाहिर केले.
    2 सप्टेंबर 1991 – अयोध्या येथे श्रीराममंदिर उभारण्याबाबत भाजप वा विश्व हिंदु परिषदेने कोणतीही तारीख निश्चित केलेली नाही व श्रीराममंदिर उभारणीसाठी निश्चित मुदत ठरलेली नाही असे लालकृष्ण अड्वाणींनी यांनी भोपाळ येथे जाहिर केले.
    2 सप्टेंबर 1991 – 1990 मध्ये झालेल्या कारसेवेच्या वेळी अयोध्येतील श्रीराममंदिराच्या तुट्लेल्या जाळ्याची दुरूस्ती व डागडुजी करण्यास उत्तर प्रदेश सरकारला उच्च न्यायालयाची मान्यता.
    10 सप्टेंबर 1991 – धार्मिक स्थळे जैसे थे ठेवण्याचे विशेष तरतूद असलेले विधेयक लोकसभेत संमत.
    24 सप्टेंबर 1991 – अहमदाबाद – अयोध्येत मंदिर उभारणीच्या मार्गात कोणत्याही शक्तींनी अडथळे आणण्याचा प्रयत्न केल्यास आम्ही तो सर्व शक्तीने हाणून पाडू - लालकृष्ण अड्वाणीनी
    4 ऑक्टोबर 1991 – 18 ऑक्टोबर नंतर केव्हाही अयोध्येत श्रीराम मंदिर बांधकामास प्रारंभ करण्याचा निर्णय 28-29 सप्टेंबर 91 रोजी विश्व हिंदु परिषदेच्या मार्गदर्शक मंडळाच्या ऋषिकेश येथील बैठकीत झाल्याचे श्री. अशोक सिंघल यांची घोषणा.
    5 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्येतील रामटेक भागातील 2.8 एकर परिसरची जमिन ताब्यात घेण्यात आल्याची अधिसूचना उत्तर प्रदेश सरकारकडून जारी.
    8 ऑक्टोबर 1991 – विजयवडा कोर्टाने मशिद पाडण्याचा निर्णय दिला तरी मानू – व्ही.पी.सिंग
    11 ऑक्टोबर 1991 – उत्तर प्रदेशातील भाजप सरकार बडतर्फ करावे अशी जनता पक्षाचे श्री. सुब्रमण्यमस्‍वामी यांची मागणी.
    14 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्येतील जमिन संपादन प्रकरणी उत्तर प्रदेश सरकारचा केंद्राला अहवाल सादर.
    17 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्येतील वादग्रस्त जमिन व मालमत्ता उत्तर प्रदेश सरकारने संपादित केल्याच्या कृतीविरूध्द बाबरी मशिद समन्वय समितीची न्यायालयात याचिका दाखल.
    18 ऑक्टोबर 1991 – 40 दिवस चालणारा बजरंग रुद्र महायज्ञ अयोध्येत सुरू.
    19 ऑक्टोबर 1991 – लखनौ - उत्तर प्रदेश सरकारच्या जमिन संपादन कृतीविरूध्द निदर्शने. बाबरी मशिद समन्वय समितीच्या शेकडो कार्यकर्त्यांना अटक.
    21 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्या – महंतांच्या हस्ते श्रीराम मंदिर निर्माण कार्यास भूमिपूजनाने सुरूवात. लखनौ – नोव्हेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात ‘अयोध्या मार्च’ काढ्ण्याची व्ही.पी.सिंग यांची घोषणा.
    22 ऑक्टोबर 1991 – फैजाबाद – अयोध्येतील बाबरी मशिदिच्या संरक्षणासाठी लष्कर पाठविण्यात यावे, बाबरी मशिद समन्वय समितीची मागणी.
    23 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्येकडे जाणारे शिरोमणी अकाली दलाचे (मान गट) अध्यक्ष सिमरनजीत सिंग मान यांना गाझियाबाद येथे अटक.
    -          उत्तर प्रदेशातील भाजप सरकार बरखास्त करण्याची समाजवादी जनता पक्षाची केंद्राकडे मागणी.
    24 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्येतील श्रीराममंदिराच्या परिसरातील जागा ताब्यात घेण्यासाठी उत्तर प्रदेश सरकारने काढलेल्या अधिसूचनेची अंमलबजावणी होऊ नये असा आदेश अलाहाबाद उच्च न्यायालयाच्या लखनौ खंड्पीठाने दिला.
    25 ऑक्टोबर 1991 – उत्तर प्रदेश सरकारने पुर्वी काढलेल्या अधिसूचनेनुसार रामजन्मभूमी लगतची जमिन राज्य सरकार संपादित करू शकते. अलाहाबाद उच्च न्यायालयाचा निर्णय. मात्रा या जागेवर कोणत्याही स्वरूपाचे कायमस्वरूपी बांधकाम उभारण्यास मनाई.
    26 ऑक्टोबर 1991 – राष्ट्रीय आघाडी व डाव्या आघाडीतर्फे मंदिर-मशीद वादात केंद्र सरकारच्या निष्क्रियतेच्या निषेधार्थ पंतप्राधानांच्या निवासस्थानी धरणे.
    28 ऑक्टोबर 1991 – फैजाबादच्या सर्व सीमा बंद.
    29 ऑक्टोबर 1991 –  डाव्या व राष्ट्रीय आघाडीतर्फे अयोध्येत सत्याग्रहास जात असता माजी पंतप्रधान पी.व्ही.सिंग यांना अनेक नेत्यांसह बाराबंकी येथे अटक.
    30 ऑक्टोबर 1991 – न्यायालयाचा आदेश धाब्यावर बसवून भारतीय जनता पक्षाने अयोध्येत श्रीराममंदिराचे बांधकाम चालू केल्यास ते भारतीय घटनेला आव्हान ठरेल- व्ही.पी.सिंग
    -          अयोध्येत शिलान्यास स्थळी विश्व हिंदु परिषदेतर्फे ‘शौर्य दिन’ साजरा.
    31 ऑक्टोबर 1991 – अयोध्येत कारसेवकांच्या एका गटाने सुरक्षाकडे तोडून वादग्रस्त श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशिदिच्या कळसावर भगवे ध्वज फडकावले. मशिदिची हानी.
    1 नोव्हेंबर 1991 – ढाका – अयोध्येतील वादग्रस्त जागेवर श्रीराम मंदिर उभारणीच्या विरोधात दक्षिण बांग्लामध्ये मोर्चा. पोलिसांच्या गोळीबारात अनेक जखमी. 
    1 नोव्हेंबर 1991 – वादग्रस्त जमिनीवर भगवे ध्वज फडकविल्याच्या निषेधार्थ फैजाबाद व अलिगढमध्ये बंद पाळण्यात आला.
    -           वादग्रस्त धार्मिक स्थळाला लष्कराचे संरक्षण मिळावे या मागणीसाठी राजकीय पक्ष व मुस्लिम संघटकांचे फैजाबादम्ध्ये धरणे.
    2 नोव्हेंबर 1991 – अयोध्या प्रश्न वाटाघाटीने सलोख्याने सोडविला जावा, राष्ट्रीय एकात्मता परिषदेत ठराव संमत.
    4 नोव्हेंबर 1991 – कलकत्ता – श्रीरामजन्मभूमी – बाबरी मशीद प्रश्न न्यायालयाच्या अधिकार क्षेत्रात येत नाही. या प्रश्नावरील चर्चा फिसकटल्यास मंदिर उभारणीसाठी कायदा करू – डॉ. मुरली मनोहर जोशी
    10 नोव्हेंबर 1991 – अमेठी – अयोध्येत राममंदिर उभारण्यासाठी जरूर तर विधेयक आणू – अजितसिंग यांनी अयोध्या मार्च काढल्यास त्याना व्ही.पी.सिंगप्रमाणे अटक करू. 
    11 नोव्हेंबर 1991 – जनता दल नेते अजितसिंग यांची दिल्ली ते अयोध्या ‘सद्भावना यात्रा’ सुरू.
    28 नोव्हेंबर 1992 – उत्तर प्रदेशातल्या कल्याणसिंग सरकारने सर्वोच्च न्यायालयात एक प्रतिज्ञापत्र सादर करून तिथे होणारी कारसेवा केवळा प्रातिनिधिक असेल, बाबरी मशिदिच्या परिसराला धक्का पोहोचविण्यात येणार नाही असे स्पष्ट आश्वासन दिले.

    6 डिसेंबर 1992 – संघ परिवारतील भारतीय जनता पक्ष, विश्व हिंदु परिषद, बजरंग दल यांनी बाबरी मशिद पाडून भुईसपाट केली. देशभर ठिकठिकाणी हिंस्र जातीय दंग्लींचा आगडोंब, त्यात 505 जण ठार असंख्य जखमी.
    16 डिसेंबर 1992 – तत्कालिन पंतप्रधान पी.व्ही.नरसिंव्हराव यांच्याकडून बाबरी मशिद प्रकरणी एक सदस्यीय चौकशी आयोगाची स्थापना, न्यायमुर्ती मनमोहनसिंह लिबरहान यांची नियुक्ती.  या आयोगाला आपला अहवाल सादर करण्यासाठी तीन महिन्याची मुदत देण्यात आली.  
    15 जून 1993 – मंदिर उभारणी हे भाजपाचे उद्दीष्ट नाही.
    9 जानेवारी 1994 – श्रीराम मंदिर होणारच.
    9 जून 1995 – भाजपा केंद्रात येईपर्यंत श्रीराम मंदिर नाही. (नंतर केंद्रात भाजपाचीच सत्ता होती.)

    14 मे 2001 – बाबरी प्रश्नी न्यायालयाचा निर्णय भाजपाला मान्य.
    15 मार्च 2002 – अयोध्येत शिलान्यास.
    6 मार्च 2003 – श्रीराम मंदिर निर्माण आता दृष्टीक्षेपात.
    9 ऑगस्ट 2003 – सरकारचा बळी देऊन श्रीराम मंदिराचा कायदा कदापि नाही.
    25 सप्टेंबर 2003 – लोकभावनेचा आदर राखून अयोध्येत वादग्रस्त जागेवर श्रीरामचे मंदिर बांधलेच पाहिजे.
    8 फेब्रुवारी 2004 – सत्ता द्या, श्रीराम मंदिर बांधतो, हिंदु-मुस्लिम मतैक्यानेच श्रीराममंदिराची बांधणी.
    6 एप्रिल 2004 – लोखंडी पिंज-यातून श्रीरामलल्लाची लवकरच मुक्तता करणार.
    27 ऑक्टोबर 2004 – अयोध्येत श्रीराममंदिर बांधूच.
    6 एप्रिल 2005 – मंदिर वही बनायेंगे.
    5 जुलै 2005 – अयोध्येत श्रीरामजन्मभूमीवर अतेक्यांचा हमला करण्याचा प्रयत्न विफल.
    8 जुलै 2005 – अयोध्येला अडवाणी यांची भेट ‘मंदिर वही बनायेंगे’ ची घोषणा. 

    4 फेब्रुवारी 2009 – मशिद पाडल्याची नैतिक जबाबदारी स्वीकारून या कृत्याबद्दल मुस्लिमांची माफी मागतो – कल्याण सिंग.
    8 फेब्रुवारी 2009 – क्यो नही बनेगा श्रीराम मंदिर? राम राज्याची संकल्पना पुर्ण करायची असेल तर अयोध्येत श्रीराम मंदिर बांधावेच लागेल – भाजप राष्ट्रीय परिषदेत लालकृष्ण अडवाणी यांचे वक्तव्य.
    -       अयोध्येत श्रीराम मंदिर बांधुच पण प्रतिक्षा आहे ती संधीची. केंद्रात बहुमताने पक्ष सत्तेत आला तर यासाठी सर्व पक्षांचे सहकार्य मागण्यात येईल. आणि ते मिळाले नाही तर प्रसंगी कायदा करून श्रीराममंदिर बांधू – भाजप राष्ट्रीय अध्यक्ष राजनाथ सिंग.
    30 जुन 2009 – लिबरहान आयोगाने बाबरी मशिद प्रकरणी आपला अहवाल पंतप्रधान डॉ. मनमोहन सिंग यांना सादर केला. आयोगाला 17 वर्षांमध्ये 48 वेळा मुदतवाढ देण्यात आली होती.
    23 नोव्हेंबर 2009 - लिबरहान आयोग अहवालात वाजपेयी, अडवाणी, जोशींवर ठपका. इंडियन एक्सप्रेसच्या वृत्ताने खळबळ. संसदेत मांडण्या अगोदरच अहवाल फुटला.
    23 नोव्हेंबर 2009 – बाबरी मशिद पाडायचे धाडस असते तर बाळासाहेब अयोध्येत गेले असते. बाबरी मशिद शिवसैनिकांनी नव्हे तर विश्व हिंदु परिषदेच्या कार्यकर्त्यांनी पाडली – विहिप अध्यक्ष अशोक सिंघल.
    24 नोव्हेंबर 2009 – एक हजार पानांचा लिबरहान आयोगाचा अहवाल संसदेत सादर. देशभर धार्मिक द्वेष पसरविल्याबद्दल माजी पंतप्रधान अटल बिहारी वाजपेयी, लालकृष्ण अडवाणी तसेच संघ परिवारातील नेते आणि अकरा नोकरशहांसह 68 जणांना दोषी ठरविण्यात आले. हि घटना एका एकी घडली नाही आणि ती सुनियोजित नव्हती असे म्हणता येणार नाही. मशिद जमिनदोस्त करण्याची सारी प्रक्रिया अतिशय नियोजनपुर्वक राबविण्यात आली होती. रामजन्मभूमीसाठी सामान्य लोकांकडून जमा करण्यात आलेला करोडों रूपयांचा निधी नेत्यांनी बँक खात्यात जमा करून त्यातून कार सेवकांना सोयी-सुविधा पुरविल्या होत्या.
    27 नोव्हेंबर 2009 – अयोध्या येथील श्रीरामजन्मभूमीचा निर्णय होण्यापूर्वीच विश्व हिंदू परिषद व संघ परिवारशी निगडीत संस्थांनी शिलान्यासाचे नाटक केल्यामुळे हा प्रश्न चिघळला – शंकराचार्य स्वामी स्वरूपानंद यांची टीका.
    5 डिसेंबर 2009 – बाबरी मशिद पाडण्याचा कोणताही योजनाबध्द कट नव्हता. अयोध्येत जमलेल्या कारसेवकांच्या भावना दुखावल्यामुळे झालेला तो उद्रेक होता. परंतु काहिही झाले तरी बाबरी मशिद पड्ल्याबद्दल राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाने खेद व्यक्त करण्याचा प्रश्नच उद्भवत नाही – सरसंघचालक मोहन भागवत
    8 डिसेंबर 2009 – लिबरहान आयोग अहवालावरून संसदेत खडाजंगी. बाबरी पाडण्याचा सुनियोजित कटच –केंद्रीय गृहमंत्री पी. चिदंम्बरम.
    9 डिसेंबर 2009 – बाबरी कटात वाजपेया नव्हते – कॉंग्रेस. लिबरहान आयोग अहवाल म्हणजे असंख्य चुका असलेला राजकीय द्स्तावेज – भाजप.
    10 डिसेंबर 2009 – लिबरहान आयोग अहवालावरून राज्यसभेत आरोप-प्रत्यारोप. बाबरी मशिद पाडणा-या भाजपमुळे भारताची जगात नाचक्की झाली – कॉंग्रेस.
    -          लिबरहान आयोग अहवाल बंगालच्या समुद्रात फेकून दिला पाहिजे, तो वाचण्याच्या लायकीचा नाही – भाजप नेते वेंकय्या नायडू
    -        हा अहवाल कचरा कुंडीत फेकुन द्यावा. न्या.लिबरहान यांच्या कार्यपध्दतीची चौकशी करा. बाबरी मशिद पाडणा-या शिवसैनिकांचा आपल्याला अभिमान – शिवसेना नेते मनोहर जोशी
    21 मे 2010 – बाबरी मशिद विद्धंस प्रकरणात शिवसेना प्रमुख बाबासाहेब ठाकरे, भाजप नेते लालकृष्ण अडवाणी, मुरली मनोहर जोशी यांच्यासह एकुण 21 नेत्यांची गुन्हेगारी कटाच्या आरोपांतुन सुटका झाल्या विरोधातील सीबीआयची याचिका अलाहाबाद हायकोर्टाच्या लखनऊ खंडपीठाने फेटाळली.
    27 जुलै 2010 - अयोध्येतील जागेच्या मालकी हक्कासंबंधीच्या वादावर चर्चेद्वारे व सामोपचाराने तोडगा काढता यावा, यासाठी या खटल्याचा निकाल लांबणीवर टाकावा या मागणीची याचिका निवृत्त सनदी अधिकारी रमेशचंद्र त्रिपाठी यांनी दाखल केली.
    17 सप्टेंबर 2010 - उच्च न्यायालयाने ही याचिका म्हणजे खोडसाळपणा असल्याचे सांगत फेटाळून लावली व त्रिपाठी यांना ५० हजार रुपयांचा दंड ठोठावला. 
    28 सप्टेंबर 2010 - सर्वोच्च न्यायालयाने त्रिपाठी यांची याचिका फेटाळून लावली आणि अलाहाबाद उच्च न्यायालय ३० सप्टेंबर २०१० रोजी दुपारी साडेतीन वाजता वादग्रस्त जागेच्या मालकी हक्कासंबंधीच्या खटल्याचा निर्णय देईल असे जाहीर केले.  

    30 सप्टेंबर 2010 - अयोध्येतील वादग्रस्त जागेचे त्रिभाजन सुचवून अलाहाबाद उच्च न्यायालयाच्या लखनौ खंडपीठाने या प्रक्षोभक वादातील उत्सुकता निदान तीन महिन्यांपुरती संपुष्टात आणली. सुन्नी वक्फ बोर्ड, निर्मोही आखाडा आणि रामलल्लाची बाजू मांडणारा पक्ष यांच्यात २.७ एकर वादग्रस्त भूमीचे हे त्रिभाजन असावे, असे तीन सदस्यीय खंडपीठाने म्हटले. ६ डिसेंबर १९९२ रोजी जो वादग्रस्त ढाचा पडला तो बाबरी मशिदीच्या तीन घुमटांचा होता. त्यातील जो मुख्य आणि मधोमध असलेला घुमट होता त्याच्या खालीच आता रामलल्लाची मूर्ती स्थापित करण्यात आली आहे. ती जागा हिंदूंच्या अलौकिक श्रद्धेतील रामजन्मभूमीच आहे, असा निर्णय तिन्ही न्यायमूर्तीनी एकमताने दिला आहे. जमिनीच्या त्रिभाजनास मात्र अशी एकमान्यता मिळालेली नाही.